نیاز رویشگاهی و نحوه زیست گونه افرا (پلت) ".Acer velutinum Boiss" در جنگل خیرودکنار نوشهر

author

  • خسرو ثاقب‌طالبی عضو هیأت علمی، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
Abstract:

در این بررسی 18 قطعه‌نمونه که در آن‌ها درختان پلت به‌صورت گروهی و حداقل بیش از 3 اصله در کنار یکدیگر قرار گرفته بودند، در جنگل خیرودکنار نوشهر انتخاب و خصوصیات کمی و کیفی درختان اندازه گیری شدند. در 12 قطعه‌نمونه مورد بررسی، پروفیل خاک حفر و پس از تشریح صحرایی و نمونه‌برداری، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن‌ها نیز مطالعه شدند. در این بررسی در مجموع 248 اصله درخت پلت مورد اندازه گیری قرار گرفتند. خلاصه نتایج به‌شرح زیر است: پلت گونه‌ای نورپسند است که به‌صورت انفرادی و گاهی گروهی در جنگل ظاهر می‌گردد. به نحو عمده در آشکوب بالا و در طبقات درختی سرور، چیره و چیره‌نما قرار گرفته، تنه‌های بلند و بدون شاخه دارد و چوبی با ارزش صنعتی تولید می‌نماید. استقرار پلت در جنگل‌های مورد مطالعه در تمام سطح جنگل صورت نگرفته، بلکه در چهار رویشگاه: دره، دامنه، یال و پدیده‌های کارستیک در شرایطی که نور، رطوبت و زهکشی خاک مناسب باشد، ظاهر می‌شود. حد گسترش فوقانی آن در جنگل‌های خیرودکنار تا حدود 1800 متر ارتفاع از سطح دریا بوده و به‌طور کلی در جهت‌های شمالی تا غربی از کیفیت خوبی برخوردار است. پلت در جامعه بلوط – ممرزستان به‌علت بهره‌برداری بلوط و ایجاد فضای نوری مناسب به‌راحتی داخل شده، ولی به‌علت سختی و فشردگی خاک که در اثر برداشت بلوط تشدید گشته است، رشد آن محدود شده و به حالت مطلوب نمی‌رسد و درواقع جامعه بلوط – ممرزستان منطقه آرمانی این گونه نیست. در جامعه راشستان به‌علت خنکی هوا، شیب زمین و زهکشی مناسب خاک، به‌عنوان یار و همراه راش پراکنش داشته و در نقاطی‌که نور مناسب بوده و خاک واجد اسکلت و هوادیدگی و زهکشی خوبی باشد، به بهترین میزان رویش خود می‌رسد. ریشه‌دوانی این گونه تقریباً عمیق بوده و در اکثر موارد از عمق 40 تا 65 سانتی‌متری خاک تغذیه می‌نماید، ولی ریشه‌های نازک‌تر تا اعماق بیشتر خاک و حتی حدود سنگ بستر نفوذ می‌کنند. از نظر خاک، دره‌ها بهترین رویشگاه این گونه بوده و از نظر تغذیه­ آبی در این نقاط کمبودی ندارند. البته دامنه‌­ها نیز موقعیت خوبی برای رشد پلت داشته­‌اند، در حالی‌که یال­‌ها به‌علت خشکی بیشتر، رویشگاه‌­های چندان مناسبی برای این گونه نیستند. مسن‌ترین درختان پلت در اطراف پدیده­‌های کارستیک و جوان‌ترین آن­ها در دامنه­‌ها دیده شدند. با این وجود، درختان مستقر در دره‌ها و دامنه‌ها از رویش قطری و ارتفاع بهتری برخوردار بودند و نسبت تولید تنه­‌های بدون شاخه در این نقاط بیشتر بوده است. در یال‌ها به‌دلیل تآمین نور کافی، میزان رویش قطری مناسب بوده، ولی رویش ارتفاعی کمتر از سایر نقاط است و تنه درختان پلت دارای شاخه بیشتری بوده‌­اند.  بذردهی و تجدید حیات پلت همه ساله و به مقدار فراوان صورت می­گیرد و نهال­های پلت در میان گونه ­های جنگلی بیشترین سهم را دارا ، ولی به علت کمبود نور در سطح جنگل به ویژه راشستان ­ها ، تعداد زیادی از نو نهال­های آن از بین رفته و تنه آن عده که باقی می­ماندند در صورت وجود شرایط نوری و ­رویشگاهی مناسب می توانند به زندگی خود ادامه دهند . به علت سریع الرشد بودن آن نسبت به راش در مراحل اولیه ی زندگی ، رویش بهتری نسبت به راش داشته و از قطر و ارتفاع بیشتری برخوردارند . بنابراین جهت جنگلکاری در سطح جنگل به ویژه رویشگاههای مرطوب و با زهکشی خوب در جامعه ی راشستان ، پلت گونه­ ای مناسب و قابل توصیه می­ باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خواص فیزیکی و مکانیکی چوب گونه افرا پلت (Acer velutinum var. glabrescens) در رویشگاههای شمال کشور

بمنظور تعیین ویژگی‌های مهم خواص مکانیکی چوب گونه‌افرا(پلت) در جنگل‌های چهار منطقه رویشگاهی شمال کشور(منطقه شفارود گیلان، استان گلستان، سنگده و ویسر) براساس استاندارد ASTM آئین نامه D143-52 از این گونه 12 درخت انتخاب شد و پس از قطع و تبدیل و انجام آزمایشای مختلف، مقاومت‌های مجاز گونه فوق تعیین گردید. این داده‌ها در دو گروه خشک و سبز در رویشگاه‌های مختلف بوسیله تجزیه واریانس و طبقه‌بندی دانکن انج...

full text

رابطه رشد نهال افرا پلت (Acer velutinum Boiss) با ویژگی‌های برگ

In order to predict Caucasian maple (Acer velutinum Boiss. ) seedling growth based on nursery Orimel, Eighty six one year old seedlings located at 1550 meters above sea level in Sari, north of Iran were randomly selected. Collar diameter, height, leaf area, photosynthesis area and leaf area/leaf weight ratio were determined. Then multivariate regression models between leaf characteristics and g...

full text

رابطه رشد نهال افرا پلت (Acer velutinum Boiss) با ویژگی‌های برگ

In order to predict Caucasian maple (Acer velutinum Boiss. ) seedling growth based on nursery Orimel, Eighty six one year old seedlings located at 1550 meters above sea level in Sari, north of Iran were randomly selected. Collar diameter, height, leaf area, photosynthesis area and leaf area/leaf weight ratio were determined. Then multivariate regression models between leaf characteristics and g...

full text

بررسی اثر فاصله کاشت بر مرفولوژی الیاف چوب گونه افرا پلت¬¬ velutinum L.) (Acer

در این پژوهش اثر فاصله کاشت بر مرفولوژی الیاف چوب افرا پلت بررسی شد. به این‌منظور از هر تیمار شامل فاصله‌های کاشت درختان افرا پلت به ابعاد 1×1، 5/1×5/1 و 2×2 متر، 4 اصله درخت از جنگل آموزشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان (شصت‌کلاته گرگان) قطع گردید و فاکتورهایی مانند ارتفاع و رویش سالانه قطری درختان، طول، قطر و ضخامت دیواره الیاف بر روی آنها اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری ویژگی‌های ...

full text

خواص فیزیکی و مکانیکی چوب گونه افرا پلت (acer velutinum var. glabrescens) در رویشگاههای شمال کشور

بمنظور تعیین ویژگی های مهم خواص مکانیکی چوب گونه افرا(پلت) در جنگل های چهار منطقه رویشگاهی شمال کشور(منطقه شفارود گیلان، استان گلستان، سنگده و ویسر) براساس استاندارد astm آئین نامه d143-52 از این گونه 12 درخت انتخاب شد و پس از قطع و تبدیل و انجام آزمایشای مختلف، مقاومت های مجاز گونه فوق تعیین گردید. این داده ها در دو گروه خشک و سبز در رویشگاه های مختلف بوسیله تجزیه واریانس و طبقه بندی دانکن انج...

full text

رویش قطری افرا پلت (Boiss. Acer velutinum) در توده های دست کاشت مازندران (مطالعه موردی: منطقه پهنه‌کلای ساری)

  In order to investigation the diameter increment of maple tree (Acer velutinum Boiss.) plantations in Mazandaran province , 4.9 hectares of the planted stands in Talokola nursery were selected. A total of 24 trees were randomly selected and increment core were prepared. Calculation of diameter increment was done using meyer,s method. Relationship between incremental quantitative variables was...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 1

pages  79- 150

publication date 1999-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023