نیاز رویشگاهی و نحوه زیست گونه افرا (پلت) ".Acer velutinum Boiss" در جنگل خیرودکنار نوشهر

در این بررسی 18 قطعه‌نمونه که در آن‌ها درختان پلت به‌صورت گروهی و حداقل بیش از 3 اصله در کنار یکدیگر قرار گرفته بودند، در جنگل خیرودکنار نوشهر انتخاب و خصوصیات کمی و کیفی درختان اندازه گیری شدند. در 12 قطعه‌نمونه مورد بررسی، پروفیل خاک حفر و پس از تشریح صحرایی و نمونه‌برداری، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن‌ها نیز مطالعه شدند. در این بررسی در مجموع 248 اصله درخت پلت مورد اندازه گیری قرار گرفتند. خلاصه نتایج به‌شرح زیر است: پلت گونه‌ای نورپسند است که به‌صورت انفرادی و گاهی گروهی در جنگل ظاهر می‌گردد. به نحو عمده در آشکوب بالا و در طبقات درختی سرور، چیره و چیره‌نما قرار گرفته، تنه‌های بلند و بدون شاخه دارد و چوبی با ارزش صنعتی تولید می‌نماید. استقرار پلت در جنگل‌های مورد مطالعه در تمام سطح جنگل صورت نگرفته، بلکه در چهار رویشگاه: دره، دامنه، یال و پدیده‌های کارستیک در شرایطی که نور، رطوبت و زهکشی خاک مناسب باشد، ظاهر می‌شود. حد گسترش فوقانی آن در جنگل‌های خیرودکنار تا حدود 1800 متر ارتفاع از سطح دریا بوده و به‌طور کلی در جهت‌های شمالی تا غربی از کیفیت خوبی برخوردار است. پلت در جامعه بلوط – ممرزستان به‌علت بهره‌برداری بلوط و ایجاد فضای نوری مناسب به‌راحتی داخل شده، ولی به‌علت سختی و فشردگی خاک که در اثر برداشت بلوط تشدید گشته است، رشد آن محدود شده و به حالت مطلوب نمی‌رسد و درواقع جامعه بلوط – ممرزستان منطقه آرمانی این گونه نیست. در جامعه راشستان به‌علت خنکی هوا، شیب زمین و زهکشی مناسب خاک، به‌عنوان یار و همراه راش پراکنش داشته و در نقاطی‌که نور مناسب بوده و خاک واجد اسکلت و هوادیدگی و زهکشی خوبی باشد، به بهترین میزان رویش خود می‌رسد. ریشه‌دوانی این گونه تقریباً عمیق بوده و در اکثر موارد از عمق 40 تا 65 سانتی‌متری خاک تغذیه می‌نماید، ولی ریشه‌های نازک‌تر تا اعماق بیشتر خاک و حتی حدود سنگ بستر نفوذ می‌کنند. از نظر خاک، دره‌ها بهترین رویشگاه این گونه بوده و از نظر تغذیه­ آبی در این نقاط کمبودی ندارند. البته دامنه‌­ها نیز موقعیت خوبی برای رشد پلت داشته­‌اند، در حالی‌که یال­‌ها به‌علت خشکی بیشتر، رویشگاه‌­های چندان مناسبی برای این گونه نیستند. مسن‌ترین درختان پلت در اطراف پدیده­‌های کارستیک و جوان‌ترین آن­ها در دامنه­‌ها دیده شدند. با این وجود، درختان مستقر در دره‌ها و دامنه‌ها از رویش قطری و ارتفاع بهتری برخوردار بودند و نسبت تولید تنه­‌های بدون شاخه در این نقاط بیشتر بوده است. در یال‌ها به‌دلیل تآمین نور کافی، میزان رویش قطری مناسب بوده، ولی رویش ارتفاعی کمتر از سایر نقاط است و تنه درختان پلت دارای شاخه بیشتری بوده‌­اند.  بذردهی و تجدید حیات پلت همه ساله و به مقدار فراوان صورت می­گیرد و نهال­های پلت در میان گونه ­های جنگلی بیشترین سهم را دارا ، ولی به علت کمبود نور در سطح جنگل به ویژه راشستان ­ها ، تعداد زیادی از نو نهال­های آن از بین رفته و تنه آن عده که باقی می­ماندند در صورت وجود شرایط نوری و ­رویشگاهی مناسب می توانند به زندگی خود ادامه دهند . به علت سریع الرشد بودن آن نسبت به راش در مراحل اولیه ی زندگی ، رویش بهتری نسبت به راش داشته و از قطر و ارتفاع بیشتری برخوردارند . بنابراین جهت جنگلکاری در سطح جنگل به ویژه رویشگاههای مرطوب و با زهکشی خوب در جامعه ی راشستان ، پلت گونه­ ای مناسب و قابل توصیه می­ باشد.